هیئت‌های مرتبط با معاهدات کمیته‌هایی متشکل از متخصصین مستقل هستند که بر روند پیاده‌سازی معاهدات بین‌المللی حقوق بشر نظارت می‌کنند.
علاوه بر بررسی گزارشات ارائه شده توسط کشورهای عضو، کمیته‌های مذکور اطلاعاتی را از طریق گزارشات شفاهی یا کتبی از دیگر سازمان‌ها نیز دریافت می‌کنند که از آن جمله می‌توان به سازمان‌های غیر دولتی، مؤسسات ملی حقوق بشر و سایر مؤسسات وابسته به سازمان ملل متحد اشاره کرد.
شورای حقوق بشر متشکل از ۴۷ کشور عضو است که مسئول پیشبرد و حفاظت از تمام حقوق بشر در سراسر جهان هستند.
بررسی دوره‌ای جهانی (UPR) یک فرایند مبتنی بر اعضا است که به هر‌یک از کشورها امکان می‌دهد تا اقدامات خود برای ارتقاء وضعیت حقوق بشر و نیز روند اجرای تعهدات حقوق بشر خود را اعلام کنند.
سازمان‌های غیر دولتی و کنشگران جامعه‌مدنی می‌توانند اطلاعات خود را به کار‌گروه مربوطه بررسی دوره‌ای جهانی ارسال کنند، که وظیفه بررسی گزارشات و برگزاری جلسات کار‌گروه را بر عهده دارد.
گروه‌های ویژه یا تنها متشکل از یک فرد هستند (که به وی گزارشگر ویژه یا متخصص مستقل گفته می‌شود)، یا کار گروهی هستند متشکل از پنج عضو که هر کدام از یکی از گروه‌های منطقه‌ای سازمان ملل متحد انتخاب شده‌اند.
هر چند که اعلامیه‌های حقوق بشر مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد از لحاظ قانونی الزام‌آور نیستند، اما قدرت بسیار زیادی دارند، زیرا توسط متخصصین حقوق بین‌الملل تهیه شده، توسط کشورها به طور جامع به بحث گذاشته شده، و اغلب با اجماع تمام اعضاء سازمان ملل متحد به تصویب رسیده‌اند.
یکی از اهداف استانداردهای مستقل از معاهدات، ایجاد بسترهای لازم برای تصویب معاهدات مشابه و در نتیجه آماده کردن کشورها برای تقبل تعهدات بیشتر در صحنه‌های بزرگتر است.
