همزمان با فرایند تصویب قانون بودجه ۱۴۰۳، بحث درباره اعداد و ارقام کشور در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در جریان است. به‌خصوص امسال که بر خلاف معمول، اطلاعات لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه سال ۱۴۰۳ به صورت عمومی منتشر نشده است.
.در روزهای گذشته یکی از بحث‌های داغ* در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی تغییرات بودجه صدا و سیما است، اما برای تحلیل واقع‌گرایانه باید تصویری درست از ساختار تامین مالی صدا و سیما در قوانین بودجه سالانه کشور داشت.
ممکن است بسیاری تصور کنند، بودجه صدا و سیما همان ردیف بودجه اصلی شماره ۲۸۳۵۰۰ جدول شماره ۷ است که در قالب اعتبارات دستگاه‌های اجرایی به این سازمان اختصاص پیدا می‌کند. در واقعیت این تنها بخشی از چند منبع پیش‌بینی در بودجه برای تامین مالی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.
علاوه بر ردیف اصلی صدا و سیما به طور معمول مبلغ قابل توجهی از بخش متفرقه بودجه به خود اختصاص می‌دهد. به عنوان نمونه در ردیف ۶۲ «ردیف‌های موقت» جدول شماره ۹ قانون بودجه ۱۴۰۲ مبلغی تقریبا هم‌اندازه ردیف اصلی سازمان با عنوان «توسعه کمی و کیفی برنامه‌های تولیدی و فیلم و سریال» برای صدا.و سیما در نظر گرفته می‌شود.
به این رقم باید ردیف‌هایی مانند «تسویه بدهی صدا و سیما به شرکت ارتباطات زیرساخت» و چند ردیف مرتبط دیگر مانند «هیات نظارت بر صدا و سیما» و «دانشکده صدا و سیما» را هم اضافه کرد. اما این هم تمام ماجرا نیست. در پیوست بودجه شرکت‌ها ، بانک‌ها و موسسات انتفاعی نیز به درآمد پیش‌بینی شده اختصاصی خود صدا و سیما هم به عنوان یک منبع مالی اشاره شده که معمولا رقم قابل توجهی است.
نمودار بالا ترکیب منابع مالی پیش‌بینی برای صدا و سیما در قانون بودجه ۱۴۰۲ را نشان می‌دهد. سمت چپ نمودار نشان می‌دهد منابع پیش‌بینی شده برای صدا و سیما در بودجه امسال نزدیک ۲۲ هزار میلیارد تومان است. اما این همه همه ماجرا نیست.
راست نمودار اما، در محدوده زرد رنگ علامت سوال بزرگی دیده می‌شود. معنی این علامت سوال این است که در لابلای تبصره‌ها و احکام بودجه امتیازات و تسهیلات دیگری برای صدا و سیما گنجانده شده که اگرچه رقم دقیق آن، بدون دسترسی به داده‌های تفریغ بودجه قابل محاسبه نیست، اما ظرفیت بزرگی برای بهره‌برداری از منابع عمومی است.
به عنوان نمونه در بند «ی» تبصره «۶» بودجه ۱۴۰۲ اشاره کرد سازمان امور مالیاتی مکلف شده تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از عرضه‌کنندگان انواع بازی‌های خارجی مجاز قابل نصب در رایانه، تلفن‌های همراه و پیشانه بازی (کنسول) عوارضی معادل ۱۰ درصد قیمت فروش اخذ کند و بخشی از آن را در حمایت از توسعه بازی‌های تولید داخل و توسعه سواد رسانه‌ای در اختیار صداوسیما قرار دهد.
* داده‌های این مطلب به طور مشترک در یک گزارش درستی‌سنجی سایت فکت‌نامه نیز استفاده شده است.
بودجه صدا و سیما دقیقا چند برابر شده است؟
این مقاله با همکاری ایران‌بودجه تهیه و منتشر شده است.
